Przejdź do zawartości

Ostrówek (Poznań)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ostrówek
Część Poznania
Ilustracja
Ulica Ostrówek. Dawne miasto.
Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

Miasto

Poznań

Dzielnica

Osiedle Ostrów Tumski-Śródka-Zawady-Komandoria

Data założenia

XIII wiek

Prawa miejskie

18 sierpnia 1444 r.

W granicach Poznania

28 czerwca 1800 r.

Położenie na mapie Poznania
Mapa konturowa Poznania, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Ostrówek”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej znajduje się punkt z opisem „Ostrówek”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Ostrówek”
Ziemia52°24′41″N 16°57′07″E/52,411389 16,951944

Ostrówek – dawne miasto zlokalizowane na niewielkiej wyspie[1] pomiędzy Śródką a Ostrowem Tumskim, na terenie obecnego Poznania.

Stary numer domu

Miasto lokowane 18 sierpnia 1444 roku na prawie magdeburskim przywilejem króla Władysława Warneńczyka[2] (osobna gmina miejska i osobne założenie urbanistyczne[1]), zdegradowane w 1800 roku[3]. Wciśnięte było pomiędzy i tak niewielką Śródkę a rzekę Cybinę, dopływ Warty, tuż przy Ostrowie Tumskim. Było to niegdyś najmniejsze miasto I Rzeczypospolitej, licząc zaledwie kilka domów i mając w różnych okresach swych dziejów od 100 do 300 mieszkańców[4] (w 1800 – 302[5]). Targi odbywały się w sobotę. Prawie całą substancję budowlaną strawił pożar, który wybuchł 29 maja 1577 około godziny 1.00[6]. Zabudowa składała się z parterowych lub jednopiętrowych domów drewnianych i szachulcowych, która na przełomie XIX i XX wieku zaczęła ustępować okazałym kamienicom. Część z nich wyburzyli Niemcy w czasie II wojny światowej, część uległa zniszczeniu podczas walk o Poznań w 1945, a jeszcze inne zaniedbano w czasach PRL.

W 1888 Ostrówek nawiedziła wielka powódź, która zalała cały teren dzielnicy. Do końca sierpnia 1939 poprzez Ostrówek kursowała linia tramwajowa nr 1 na Śródkę. W okresie międzywojennym ta część Poznania zasiedlona była przede wszystkim przez rzemieślników i robotników.

Do czasów obecnych nie przetrwały żadne ślady ówczesnego założenia urbanistycznego, a jedyną pamiątką po miasteczku jest ulica Ostrówek, prowadząca z Mostu Jordana na Rynek Śródecki.

Otoczenie Śródki i Ostrówka jest obecnie przedmiotem działań rewitalizacyjnych władz miasta, z uwagi na wysoki stopień zaniedbań w okresie PRL. Zaniedbania te jednak pozwoliły zachować w tym rejonie unikatowy mikroklimat kulturowy, co jest istotne z punktu widzenia ciągłości kultury miejskiej. W 2017, podczas prac wykopaliskowych przy ul. Ostrówek, odkopano znaczne fragmenty po drewniano-glinianym domu z XV wieku oraz (nieco dalej od ulicy Ostrówek) elementy domu drewnianego z XVI wieku[7].

W mieszkaniu Ostrówek 7 w latach 1945–1951 odbywały się próby chłopięcego chóru i kwartetu wokalnego 2 poznańskiej drużyny harcerskiej, co upamiętnia stosowna tablica.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b red. Jerzy Topolski, Dzieje Poznania, tom 1, PWN, Warszawa-Poznań, 1988, s.156, ISBN 83-01-08194-5
  2. Najmniejsze Miasto Korony Polskiej. Ostrówek, jego lokacja i trwanie. T. 1/1997: Śródka Ostrówek Św. Roch. Poznań: Wydawnictwo Miejskie, 1997, s. 211, seria: Kronika Miasta Poznania.
  3. Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 58-59.
  4. Dorota Matyaszczyk: Poznań – Trakt Królewsko-Cesarski – Przewodnik turystyczny, Wydawnictwo Miejskie Poznań, 2009, s. 11, ISBN 978-83-7503-064-8
  5. Zygmunt Boras, Lech Trzeciakowski, W dawnym Poznaniu, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań, 1971, s.233
  6. Zygmunt Boras, Lech Trzeciakowski, W dawnym Poznaniu, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań, 1971, s.105
  7. MD, Przy Ostrówku na Śródce wykopaliska trwają, w: My. Czasopismo mieszkańców, nr 10(202)/2017, Pro Publico, Poznań, s.10, ISSN 1641-6813

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]